ALTINORDU, ORDU (Deutsche Welle) – Yetiştirip yurt dışına transfer ettiği oyunculara Burak İnce’yi de ekleyen Altınordu, futbolda “tersine göçü” başaran tek kulüp. Bu başarılı yapının sırrını ve nasıl “yeni Altınordular” yaratılabileceğini araştırdık.Altınordu Futbol Kulübü için bir tarif ya da benzetmede bulunmak gerekirse, Türkiye‘ye gurbetçi oyuncu ihraç etmesine alışık olduğumuz ülkelere futbolcu göndermesi nedeniyle “Türkiye’nin tereciye tere satan kulübü” denilebilir. ya da ilkesel olarak takımında yabancı futbolcu bulundurmamasından dolayı “Türkiye’nin Athletic Bilbaosu”. Fakat kamuoyunda ve medyada yaygın olarak kullanılan “oyuncu fabrikası” yakıştırmasına iştirak edecek olursak, Altınordu kulübüne biraz haksızlık yapmış oluruz. Çünkü Altınordu’nun kurduğu nizamı incelediğimizde; alınıp satılan bir eser değil, bir birey yetiştirdiğinin şuurunda olan bir yapıyla karşılaşıyoruz.

Sloganı “İyi birey, uygun vatandaş, âlâ futbolcu” olan Altınordu kulübü, yetiştirdiği oyunculara yalnızca teknik, taktik ve fizikî eğitim vermiyor. Bu oyuncular 12-13 yaşından itibaren tam vakitli olarak tabiatla iç içe yaşadıkları tesislerde, yeri geliyor organik tarım alanında zerzevat meyve yetiştiriyor, yeri geliyor tavuk kümesinden yumurta toplayıp inekten süt sağıyor.

Satranç ve medyayla irtibat üzere hususlarda dersler de verilen çocukların yabancı lisan öğrenmesi için de özel bir program yürütülüyor. Futbolcular, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile yapılan mutabakat kapsamında anadili İngilizce olan öğretmenlerden her gün 20 dakika ders alıp konuşma pratiği yapıyor.

Misyonu, yetiştirdiği futbolcuları Avrupa’nın üst seviye liglerine transfer etmek olan Altınordu kulübünde oyunculara sağlanan bu şartlar gençleri hem saha dışındaki hayata hazırlamayı hem de gitmeleri hedeflenen ülkelerin kültürlerine ahenk sağlamalarına yardımcı olmayı amaçlıyor.

Her yıl 2 milyon euroluk satış gayesi

Lakin tüm bu sistemi kurmanın ve sürdürmenin elbette maddi bir karşılığı da var. Altınordu Futbol Kulübü Lideri Seyit Mehmet Özkan, kurdukları futbol akademisinin yıllık sarfiyatının yaklaşık 20 milyon TL olduğunu ve bunu karşılayabilmek için her sene en az 2 milyon euro transfer geliri elde etmek zorunda olduklarını belirtiyor.

Altınordu Futbol Kulübü’nde altyapı ekipleri için farklı alanlar inşa edilmesi, antrenörlere hak ettiği maaşların verilmesi ya da futbolcuların konaklaması ve beslenmesi için ayrılan bütçenin dışında oyuncuların gelişimi için kullanılan teknolojik icatlara da büyük bir yatırım yapılıyor.

Futbolcuların bilhassa pas ve şut kabiliyetlerini artırmayı hedefleyen “Passense” sistemi üzere teknolojilere daima bir yenisini ekleyen kulübün 2015 yılından beri kullandığı bu sistemi 300 bin euroya mal ettiklerini belirten Özkan, “Borussia Dortmund’da gördük bunu. Almanya’da çok değerli olduğu için burada kendi mühendislerimizle yaptık. Yazılımını falan kendimiz yaptık. Onun dışında kriyoterapi aygıtıyla mesela soğuk dinlenme yatırımı yaptık. Artık basınç odası için yatırım yapacağız. Bunlar gençlerimizin hem rehabilitasyonu hem de çabuk toparlanmalarını sağlayan kıymetli bilimsel yatırımlar” diyor.

Altınordu’dan Avrupa’ya uzanan köprü

Altınordu’nun Çağlar Söyüncü’yle birlikte Avrupa futboluna sunduğu en büyük iki isimden biri Cengiz Ünder. Altınordu’dan Başakşehir’e transfer olan Cengiz Ünder, daha sonra İtalya, İngiltere ve Fransa’nın esaslı kulüplerinin yolunu tuttu. Altınordu, her iki oyuncunun da birinci satışlarından sonraki transferlerinde de önemli hisseler aldı. Bu usul satış hisseleri, Altınordu’nun gelir hanesindeki en değerli kalemler ortasında.

Altınordu’dan 2018’de Fenerbahçe’ye transfer olan Berke Özer ve Barış Alıcı da şu an kiralık olarak Belçika’da forma giyiyor. İzmir temsilcisi, son yıllarda ortalarında Başakşehir’e satılan Ravil Tagir’in de bulunduğu birçok futbolcuyu da Muhteşem Lig gruplarına transfer etti.

Dönem başında 18 yaşındaki Yiğit Emre Çeltik’i Hollanda grubu Fortuna Sittard’a gönderen Altınordu’nun Avrupa’ya ihraç ettiği son isimse Bundesliga takımı Arminia Bielefeld’e transfer edilen Burak İnce oldu. 17 yaşındaki genç yetenek, 18 yaşını dolduracağı Ocak ayından itibaren Alman grubunun formasını giyecek.

Bu futbolcularını diğer ülkelerden kulüplerin de istediğini fakat kelam konusu ülkelerde gençlere “Almanya’daki kadar mühlet ve değer verilmediği için” Arminia Bielefeld’i tercih ettiklerini belirten Özkan, Alman grubunun iki ay daha Altınordu’da kalacak olan İnce’nin bu mühlet zarfındaki çalışma programıyla ilgili olarak İzmir kulübünden kimi istekleri de olduğunu açıkladı.

“Tekniğiyle ilgili hiçbir eksiği yok. Çok da mutlular. Fakat bedeninin üst kısmıyla ilgili eksik tespit ettiler. Yüzde 30 oranında. Biz de onunla ilgili şu an çalışmalar yapıyoruz. Burak’ın o eksiğini görüp kendimiz de akademimizde bu eksiği kapatacak tedbirler almaya başladık. Yani Avrupa’yla kurduğumuz her türlü sportif alaka, bizi bir adım daha ileriye götürüyor.”

Burak İnce: Her şeyi öğrenerek gidiyorum

DW Türkçe’ye konuşan İnce de bu eksiğinin Almanya’daki imza merasiminde bir ortaya geldiği Arminia Bielefeld yetkililerince lisana getirildiğini belirtti. “Oraya gittiğimde bana çabucak ‘Üst bölgeye geldiğin üzere başlayacağız, üst bölgen alt bölgeye nazaran biraz zayıf’ dediler” tabirini kullanan İnce, yabancı lisan tahsili açısından da Almancadan çok ingilizceye yönelmesini istediklerini söyledi. “Ben de İngilizcemi geliştirmeye çalışıyorum. Altınordu’da bize İngilizce dersler veriyor. Bu derslere her akşam giriyoruz.”

İnce, Altınordu’da aldığı öteki “hayat” derslerinin de Avrupa’da yararını göreceği inancında olan İnce, “Küçük yaşlardan beri aslında bu eğitimlerin hepsini alıyoruz. Altyapıda bunlara çok değer veriyorlar. Ben bunun hayatıma her manada yarar sağlayacağını düşünüyorum” diyor.

“Altınordu’da daima Avrupa’daki turnuvalara gittik. Almanya’da çok hoş anılarım var. Bence yabancılık çekmeyeceğim. Çabuk alışacağımı, ahenk sağlayacağımı düşünüyorum” diyen İnce, Alman kulübünde kısa müddette forma talihi bulabileceğinden de emin. “Burada her şeyi öğrenerek gittiğim için orada çabucak forma bahtı bulabileceğimi düşünüyorum. Kendime çok güveniyorum.”

Arminia Bielefeld’in tüm maçlarını izlemeye çalıştığını belirten ve “Genç oyunculara kıymet veren bir kulüp. Benim de gelişimim açısından çok özel bir kulübe gidiyorum” tabirini kullanan İnce, Bundesliga’yı da yakından takip ettiğini, bilhassa Bayern Münihli Leroy Sane’yi beğendiğini ve örnek aldığını söyledi.

Avrupa kulüpleriyle sıkı dirsek teması

TFF 1. Lig’de çaba eden İzmir temsilcisi Altınordu, Avrupa’nın birçok üst seviye kulübüyle yakın bağlantılara sahip. Sık sık Avrupa kulüplerinden yetkililer Altınordu tesislerine gelerek inceleme ve görüşmelerde bulunuyor. Juventus’un Transfer Departmanı Koordinatörü Marco Ottolini, geçen hafta kulübün Torbalı’daki Metin Oktay Yerleşkesi’ne gerçekleştirdiği ziyarette, “Avrupa’daki ekiplerin birçoğu Altınordu’nun akademiye verdiği kıymeti biliyor. Esasen kulüpler de buna nazaran oyuncu seçiyor” dedi.

Altınordu’nun Avrupa’daki imajını “Bize ayda 2-3 kez ünlü kuluplerin antrenörleri oyuncu izlemeye geliyor. Bizi artık Türkiye’de Avrupalı mantalitede akademisi olan bir kulüp olarak görüyorlar” kelamlarıyla anlatan kulüp lideri Özkan, “Pandemi öncesine kadar yılda 25 sefer Almanya, Hollanda, İspanya, İtalya, Belçika üzere ülkelerde turnuvalara katılıyorduk. Böylelikle bu çocukların Avrupa’da kendi yaş kümesindeki oyuncularla uğraşa girmelerini sağlıyoruz. Cengiz Ünder mesela birinci kere yabancı ülkeye gittiğinde 12 yaşındaydı” diye ekliyor.

Özkan akademiye oyuncu seçerken dikkat ettikleri fizikî özellikleri ise şu halde anlatıyor:

“Uzun uzunluklu olmalarına değer veriyoruz. El-bilek testi yaptırıyoruz hastanelerde. Bu teste nazaran kaleciler için 1,90 ve üzeri, stoperler için 1,85 ve üzeri, santrforlar için 1,85 ve üzeri, öteki oyuncular için de 1,78 ve üzeri formunda ülkü ölçülerimiz var. Fakat bu ülkünün eksi 3 santimine kadar da tolerans gösteriyoruz.”

Bütçenin yarıya yakını altyapıya

Altyapıdan oyuncu yetiştirdiği futbol akademisine yılda 20 milyon lira harcayan Altınordu’nun özkaynak sistemine ayırdığı bu meblağ, kulübün 50 milyon TL’lik toplam bütçesinin yüzde 40’ına tekabül ediyor. Lider Özkan, Türkiye’deki öteki kulüplerin altyapıya ayırdığı bütçe için “En fazla 4-5 milyon liradır. Lakin birden fazla 1-2 milyon lira ayırır” diyor.

Daha evvel Bursaspor’da Sportif Yönetici, Göztepe’de ise CEO olarak vazife yapan Barış Güçlü de Türkiye’deki kulüplerin altyapıya ayırdıkları bütçenin genel olarak yüzde 5’i geçmediğini belirtiyor.

Yarışmacı yahut dernek statüsündeki kulüplerin altyapıya kıymet vermesinin Türkiye kaidelerinde pek mümkün olmadığını belirten Güçlü, mevcut durumu şöyle özetliyor:

“Türkiye’de kimse sizin altyapı tesisine bir saha daha eklemenizle, altyapı hocalarının çalışma kurallarını iyileştirmenizle ya da oyuncularınıza daha kaliteli eğitim vermenizle ilgilenmiyor şayet ekip küme düşerse. Bu nedenle, gelen liderler da asla bu türlü bir şeye yönelmiyor. Esasen dernek statüsündeki kulüplerin yüzde 99’u da borçlu durumda. Yani her vakit bir para bulunması muhtaçlığı kelam könusu. Bu türlü olunca sıra asla altyapıya gelmiyor.”

Sahipli kulüp ve ideoloji vurgusu

Altınordu’yu başka kulüplerden ayıran en kıymetli özelliği “ne yapmak istediğini tanım eden tahminen de tek kulüp” biçiminde tabir eden Güçlü, “Bunlar uzun vadeli projeler. Çok önemli yatırımlar yapıyor Özkan. Tahminen beş yıldır oyuncuları satıyor fakat bu işin geçmişi de var” diye ekliyor.

Altınordu’nun yaptığı üzere bir yatırımın lakin sahipli kulüpler tarafından gerçekleştirilebileceğini vurgulayan Güçlü, “Sahipli kulüp olması, yüzde 100 kural. Lakin sahipli kulüp olması da kâfi değil. Bunun ideolojiyle de alakası var. Örneğin sahipli kulüplerden Başakşehir’in harikulade altyapı tesisleri var. Lakin altyapısından o düzeyde bir oyuncu çıkarıp satmadı. Göztepe yahut Kasımpaşa da satmadı. Zira hepsi yarışmacı” diyor.

Şu anda futbolcu menajerliği yapan Güçlü, yarışmacı kulüpler içindeyse yalnızca Trabzonspor ve Bursaspor’un başkalarından aşikâr ölçüde farklılık gösterdiğini belirterek “Dikkat ettiyseniz, bu iki kulüpten oyuncu çıkıyor. Zira onların geçmişten gelen bir ideolojisi ya da kültürü var. Genç oyuncuları da oynatıyorlar. Bu kültüre sahipler” sözünü kullanıyor.

Harika Lig’e çıkmak istemiyorlar

Türkiye’de hangi ligde olursa olsun kulüplerin neredeyse hepsinin öncelikli gayesi en kısa müddette muvaffakiyete ulaşmak. Fakat Altınordu için muvaffakiyetin tarifi, öteki kulüplerdekinden farklı. Kulüp lideri Özkan, “Altınordu’da öncelik şampiyon olmak değil. Altınordu’nun bu toprakların çocuklarından üst seviye kalitede ve kapasitede futbolcular yetiştirip Avrupa’nın birinci beş ligine transfer yollamakla ilgili misyonu var” diyor.

Özkan, geçen dönem playoff finalinde Altay’dan 90’ıncı dakikada yediği golle Harika Lig’in kapısından dönen Altınordu’nun şimdi bu düzey için hazır olmadığı görüşünde.

“Süper Lig’e çıkarsak çok makus olur. Biz bu yatırımı bu toprakların çocukları için yaptık. Alanda sekiz yabancının oynadığı bir ligde biz 19-20-21 yaşındaki özkaynak oyuncularımızı oynatamayız ki” diyen Özkan, ardında durdukları prensiplerle Üstün Lig’de tutunmalarının güç olacağını belirtiyor:

“İtibar kaybımız olur. Zira orada yabancı yeniden oynatmayacağız. Yerlilerin de yarısı bizim 20 yaşındaki çocuklarımız olacak. Pekala ne vakit hazır oluruz? Bizim oyuncu stokumuz çoğaldığında. Çocuklarımızı 23-24-25 yaşlarında da kendi bünyemizde tutmaya başlayacağız. Zira hepsi Burak İnce ya da Çağlar Söyüncü üzere olmayacak. Normaller de olacak. Onları öteki kulüplere satmayıp kendi bünyemizde tutacağız. O denli bir bütçemiz olacak. O vakit biz de Muhteşem Lig’e çıkacağız.”

Bucaspor periyodu

Özkan’ın Altınordu’da hayata geçirdiği ideolojinin temelleri, 66 yaşındaki spor adamının Bucaspor’da futbol akademisini kurduğu 2007 yılında atıldı. Dernek statüsündeki kulübün bünyesinde yer alan özerk yapıdaki bu akademinin lideri olduğu devirde, Bucaspor hem yetiştirdiği futbolcularla dikkat çekti hem de Üstün Lig’e kadar yükseldi. Lakin Özkan daha sonra kulüp idaresiyle yaşadığı fikir ayrılıkları nedeniyle Bucaspor’dan ayrıldı ve kısa müddet sonra Altınordu’yu satın aldı. Bucaspor kulübü de Özkan’ın ayrılmasının akabinde amatör lige kadar düştükten sonra kapandı. Özkan, Bucaspor’dan Altınordu’ya geçiş öyküsünü şöyle anlattı:

“Bucaspor’dan Fenerbahçe’ye Salih Uçan’ı satmıştık. Bucaspor’la bir mutabakatım vardı satılan oyuncunun yarısı akademi bütçesine verilecek yarısını kulüp alacak diye. Ancak kulüp ‘Bizim paraya muhtaçlığımız var. Bu yüzden sana parayı vermiyoruz’ dedi. Ben de bunun üzerine onlara tesisleri de bırakıp ayrıldım. O devirde Altınordu üçüncü lige düşmüştü. Altınordu da borçluydu. Altınordu’yu borçlarını kapatmayı taahhüt ederek aldım. Şirket yaptım.”

Antrenör de yetiştiriyor

Altınordu yalnızca futbolcu değil, antrenör de yetiştiriyor. Özkan, 2007’den beri tıpkı teknik grupla bu yolda yürüdüğünü ve dokuz yıldır Altınordu’nun teknik yöneticisi olan Hüseyin Eroğlu başta olmak üzere birlikte çalıştığı isimlerle yakaladıkları istikrarın kulübü muvaffakiyete götürdüğünü vurgularken antrenör yetiştirmek ve geliştirmek için verdikleri gayretleri şöyle aktarıyor:

“Bu sene antrenor akademisi diye bir kısım açtık. Türkiye genelindeki futbol okullarımızdaki genç antrenörlerimize pratik eğitimler vereceğiz. Tıpkı vakitte her yıl Avrupa’nın ünlü kulüplerine yazları 3-4 antrenörümüzü 1-2 aylık kurslara gönderiyoruz.”

Altınordu’nun ülkenin dört bir yanındaki genç yetenekleri keşfetmek için kurduğu geniş bir futbol okulları ağı bulunuyor. Kulübün 11 yaş ve altındaki çocuklar için Türkiye genelinde kurduğu futbol okullarının sayısı 174. 45 vilayette yer alan bu okullarda 15 bin 626 çocuğa eğitim veriliyor.

Türkiye’den “yeni Altınordular” çıkmasını çok istediğini belirten Özkan, “Neden yalnız kalalım ki? Zira hammadde sorunu yok. 32 milyon gencimiz var. Bu toprakların gençleri bütün kulüplere yeter” diyor.

Fakat Güçlü’ye nazaran bu pek yüksek bir ihtimal değil:

“Mehmet Beyefendi tek olmak istemese de uzun müddet daha tek olur. Türkiye’deki kulüp yapısından dolayı yeni Altınordular çıkması çok kolay değil.”

Cengiz Özbek

(c)

https://twitter.com/Haberler/status/1461657114972147715

Deutsche Welle – Son Dakika Haberleri